Nadciśnienie tętnicze w ciąży jest jednym z najczęstszych powikłań, które dotyka około 10% przyszłych mam. Może wystąpić zarówno u kobiet, które wcześniej nie miały problemów z ciśnieniem, jak i u tych, które zmagały się z nim przed zajściem w ciążę. Chociaż w wielu przypadkach przebiega łagodnie, w niektórych sytuacjach stanowi poważne zagrożenie dla matki i dziecka. Dlatego kluczowe jest wczesne rozpoznanie i właściwa kontrola tego schorzenia.

Dlaczego regularne pomiary ciśnienia są kluczowe?

Monitorowanie ciśnienia tętniczego to podstawowe narzędzie w diagnostyce nadciśnienia ciążowego. Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników każda wizyta kontrolna w ciąży powinna obejmować pomiar ciśnienia krwi. Wyniki powyżej 140/90 mmHg, uzyskane w dwóch niezależnych pomiarach wykonanych w odstępie kilku minut, są uznawane za nieprawidłowe.

Aby badanie było miarodajne, należy je przeprowadzać po około 15 minutach odpoczynku. Jednorazowy, podwyższony wynik nie stanowi jeszcze podstawy do diagnozy, ale jest sygnałem, że konieczna jest dalsza obserwacja, na przykład za pomocą 24-godzinnego pomiaru metodą holterowską lub samodzielnych pomiarów w domu.

Czym różni się nadciśnienie ciążowe od przewlekłego?

Istnieje kilka rodzajów nadciśnienia, które mogą wystąpić w ciąży:

• Nadciśnienie ciążowe pojawia się po 20. tygodniu ciąży i zwykle ustępuje po porodzie.
• Nadciśnienie przewlekłe jest obecne przed 20. tygodniem ciąży lub zdiagnozowano je już przed poczęciem.
• Stan przedrzucawkowy (preeklampsja) to zaawansowana forma nadciśnienia ciążowego, która wiąże się z uszkodzeniami narządów wewnętrznych, takimi jak wątroba, nerki czy mózg.

Stan przedrzucawkowy może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak rzucawka, czyli wystąpienie drgawek, które zagrażają życiu matki i dziecka.

Jak rozpoznać nadciśnienie w ciąży?

Nadciśnienie ciążowe często nie daje wyraźnych objawów, dlatego regularne pomiary są tak ważne. Istnieją jednak pewne sygnały ostrzegawcze, na które warto zwrócić uwagę:

• Silne bóle głowy, które nie ustępują po lekach przeciwbólowych.
• Zaburzenia widzenia, takie jak mroczki przed oczami czy rozmycie obrazu.
• Ból w górnej części brzucha, zwłaszcza po prawej stronie.
• Obrzęki twarzy i dłoni, które pojawiają się nagle.
• Nagły, szybki przyrost masy ciała.

Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Jakie są czynniki ryzyka?

Nie każda kobieta jest narażona na wystąpienie nadciśnienia w ciąży. Do czynników zwiększających ryzyko należą:

• Nadciśnienie ciążowe w poprzednich ciążach.
• Wiek matki – ryzyko wzrasta wraz z wiekiem.
• Nadwaga (BMI powyżej 25 kg/m²).
• Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, toczeń czy przewlekła niewydolność nerek.

Jak można zminimalizować ryzyko?

Zdrowy styl życia odgrywa kluczową rolę w profilaktyce nadciśnienia ciążowego. Oto kilka zaleceń:

• Zbilansowana dieta bogata w warzywa, owoce, wapń i błonnik. Ograniczenie soli oraz przetworzonych produktów pomaga obniżyć ciśnienie.
• Regularna aktywność fizyczna, na przykład spacery czy joga dla ciężarnych.
• Suplementacja kwasem foliowym i witaminą D.
• U pacjentek z grupy ryzyka stosowanie małych dawek kwasu acetylosalicylowego przed 16. tygodniem ciąży. Badania wykazały, że może to zmniejszyć ryzyko wystąpienia preeklampsji i wcześniactwa. O konieczności stosowania kwasu i jego dawce powinien decydować lekarz.

Leczenie nadciśnienia ciążowego

Jeśli zostanie zdiagnozowane nadciśnienie, lekarz zaleci odpowiednie leczenie, które obejmuje regularne monitorowanie stanu zdrowia matki i dziecka, farmakoterapię oraz badania kontrolne. W przypadku trudnego do opanowania nadciśnienia lub wystąpienia powikłań, takich jak objawy rzucawki, konieczna może być hospitalizacja.

W szpitalu pacjentki otrzymują dożylne leki obniżające ciśnienie, siarczan magnezu w profilaktyce rzucawki, a w razie potrzeby również steroidy wspierające rozwój płuc płodu. Decyzje dotyczące terminu i sposobu porodu zależą od stanu zdrowia matki i dziecka.

Dlaczego kontrola nadciśnienia ciążowego jest tak ważna?

Nadciśnienie w ciąży to problem, którego nie można ignorować, ponieważ jego konsekwencje mogą być poważne zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Bagatelizowanie objawów lub zaniedbanie regularnej kontroli ciśnienia krwi może prowadzić do komplikacji, które znacząco wpłyną na przebieg ciąży oraz zdrowie obojga.

Jednym z najczęstszych powikłań nadciśnienia jest przedwczesny poród. Gdy ciśnienie krwi nie jest skutecznie kontrolowane, stan zdrowia matki lub dziecka może wymagać wcześniejszego zakończenia ciąży, co niesie za sobą ryzyko związane z niedojrzałością narządów noworodka. Im wcześniej dojdzie do porodu, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia komplikacji, takich jak trudności w oddychaniu, niska masa urodzeniowa czy problemy z układem odpornościowym u dziecka.

Kolejną konsekwencją nieleczonego nadciśnienia jest zahamowanie wzrostu płodu. Wysokie ciśnienie tętnicze może wpływać na przepływ krwi przez łożysko, ograniczając dostarczanie tlenu i składników odżywczych do dziecka. Skutkiem tego jest hipotrofia płodu, czyli jego niedostateczny rozwój. Taka sytuacja może wymagać wzmożonego monitorowania oraz specjalistycznej opieki po narodzinach.

Nie należy również zapominać o powikłaniach narządowych u matki. Nieleczone nadciśnienie może uszkadzać narządy wewnętrzne, takie jak nerki, wątroba czy mózg. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwinięcia się stanu przedrzucawkowego, a nawet rzucawki, które stanowią bezpośrednie zagrożenie życia. Powikłania te wymagają natychmiastowej interwencji medycznej i mogą wiązać się z koniecznością hospitalizacji.

Na szczęście dzięki regularnym wizytom kontrolnym, pomiarom ciśnienia oraz przestrzeganiu zaleceń lekarza większość tych powikłań można skutecznie zapobiegać. Kluczowe znaczenie ma także prowadzenie zdrowego stylu życia, w tym dbanie o zbilansowaną dietę, umiarkowaną aktywność fizyczną i redukcję stresu. Działania te nie tylko pomagają utrzymać prawidłowe wartości ciśnienia, ale także zwiększają szanse na zdrową ciążę i bezpieczny poród.

Pamiętaj, że wczesna diagnoza i odpowiednia opieka medyczna są podstawą profilaktyki powikłań związanych z nadciśnieniem w ciąży. Współpraca z lekarzem, regularne badania i dbałość o zdrowie mogą uczynić ciążę bezpieczniejszą i spokojniejszą.

Hi-Gen – wsparcie dla przyszłych mam

W Hi-Gen zapewniamy kompleksową opiekę nad kobietami w ciąży, w tym diagnostykę i leczenie nadciśnienia ciążowego. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym i doświadczeniu naszych specjalistów możesz czuć się bezpiecznie na każdym etapie ciąży.

Umów się na konsultację: 791 004 003.